Chào bạn! Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến chuyên mục hỏi đáp của Bệnh viện Đại học Phenikaa. Với thắc mắc của bạn, chúng tôi xin giải đáp như sau:
Không nên đánh thức người đang mộng du vì điều này có thể dẫn đến những phản ứng khó kiểm soát và gây ra sự bối rối hoặc hoảng loạn. Khi tỉnh dậy đột ngột trong trạng thái mộng du, họ thường chưa nhận thức được mình đang ở đâu và có thể có phản ứng mạnh, thậm chí là phản kháng, gây nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh.
Không nên đánh thức người đang bị mộng du
Bác sĩ đã giải đáp cho bạn về thắc mắc có nên đánh thức người bị mộng du hay không. Để có phương pháp xử lý đúng đắn và kịp thời với người bị mộng du bạn nên tham khảo thêm một số thông tin chúng tôi chia sẻ dưới đây:
Tại sao lại bị mộng du?
Mộng du xảy ra do một số nguyên nhân, bao gồm yếu tố di truyền, tâm lý căng thẳng, thiếu ngủ và một số rối loạn giấc ngủ. Dưới đây là các lý do chính khiến bạn có thể gặp phải tình trạng này:
- Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy mộng du có khả năng di truyền. Những người có người thân trong gia đình mắc bệnh mộng du có nguy cơ cao hơn mắc căn bệnh này.
- Rối loạn trong chu kỳ giấc ngủ: Xảy ra trong giai đoạn giấc ngủ sâu khi não không chuyển đổi ổn định qua các giai đoạn khác.
- Căng thẳng và lo âu: Căng thẳng tâm lý có thể gây rối loạn giấc ngủ, làm tăng nguy cơ mộng du.
- Thiếu ngủ: Khi cơ thể thiếu ngủ, não dễ gặp rối loạn trong chu kỳ giấc ngủ, gây ra mộng du.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như an thần, chống trầm cảm có thể làm tăng nguy cơ mộng du.
- Rối loạn sức khỏe tâm thần: Các bệnh lý như trầm cảm, rối loạn lo âu hoặc PTSD … ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ.
- Thay đổi môi trường ngủ: Môi trường mới hoặc các yếu tố bất thường trong không gian ngủ có thể kích thích mộng du.
Ngủ bị mộng du do nhiều yếu tố tác động gây nên
Tại sao không nên đánh thức người đang mộng du?
Mộng du là hiện tượng xuất hiện khi não bộ không hoàn toàn tỉnh táo, họ vẫn đang ở trong trạng thái nửa ngủ nửa tỉnh. Khi đánh thức người mộng du, bộ não có thể rơi vào trạng thái kích động. Bạn chỉ nên hướng dẫn nhẹ nhàng họ trở lại giường ngủ, tránh làm họ giật mình. Cụ thể nếu đánh thức người đang bị mộng du họ có thể gặp phải những vấn đề sau:
Phản ứng bối rối và hoảng sợ
Đánh thức người mộng du đột ngột có thể khiến họ cảm thấy bối rối và mất phương hướng, không biết mình đang ở đâu và đã làm gì. Trong một số trường hợp, người mộng du có thể có những hành động nguy hiểm như hét lên, chống cự, hoặc thậm chí tấn công người xung quanh.
Nguy cơ tổn thương cho người bệnh và người đánh thức
Việc đánh thức người mộng du có thể gây ra phản ứng phòng vệ vô thức của họ, như phản ứng đánh trả hoặc bỏ chạy. Người mộng du cũng có thể bị tổn thương trong quá trình mộng du nếu họ va vào đồ vật hoặc gặp nguy hiểm khi di chuyển.
Ảnh hưởng đến trạng thái giấc ngủ
Mộng du xảy ra trong giai đoạn ngủ sâu của giấc ngủ, đánh thức người bệnh ở trạng thái này có thể làm gián đoạn giấc ngủ của họ. Điều này khiến họ cảm thấy mệt mỏi, mất ngủ và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ tinh thần và sức khỏe thể chất.
Đánh thức người bị mộng du có thể gây ra nhiều tác hại cho bản thân họ
Khi có người thân mộng du nên làm thế nào cho hợp lý?
Nếu bạn thấy người thân có dấu hiệu mộng du, thay vì đánh thức, hãy cố gắng thực hiện các bước sau để đảm bảo an toàn cho cả hai:
- Dẫn người bệnh trở lại giường: Nhẹ nhàng dẫn dắt người mộng du về lại giường mà không gây tiếng ồn lớn hoặc làm động tác mạnh. Hành động này giúp người bệnh tiếp tục trạng thái giấc ngủ và giảm nguy cơ bị giật mình.
- Tạo môi trường an toàn xung quanh: Để tránh nguy cơ tai nạn, nên đảm bảo không có các vật dụng sắc nhọn hoặc đồ vật cản trở trong khu vực phòng ngủ. Khóa cửa ra vào, cửa sổ, cài đặt chắn ở cầu thang là những biện pháp giúp ngăn ngừa nguy hiểm cho người mộng du.
- Thực hiện biện pháp thư giãn trước khi ngủ: Các hoạt động thư giãn như nghe nhạc nhẹ, thiền hoặc hít thở sâu trước khi đi ngủ giúp người mộng du thư giãn và ổn định tâm lý, từ đó giảm nguy cơ mộng du.
- Xem xét yếu tố gây mộng du: Mộng du có thể bị kích thích bởi căng thẳng, mệt mỏi, hoặc do dùng các chất kích thích như cafein hoặc cồn. Hỗ trợ người thân giảm bớt những yếu tố này sẽ giúp hạn chế tần suất mộng du.
Thay vì đánh thức người bị mộng du, hãy đưa họ trở lại giường ngủ một cách nhẹ nhàng
Cách giúp người mộng du có giấc ngủ an lành
Tình trạng ngủ bị mộng du không phải hiếm gặp. Để có giấc ngủ ngon hơn, tránh bị mộng du nên chú ý:
- Đảm bảo giấc ngủ đầy đủ và chất lượng: Ngủ đủ giờ và có lịch trình giấc ngủ đều đặn giúp giảm nguy cơ mộng du. Thiếu ngủ hoặc giấc ngủ bị gián đoạn là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng mộng du.
- Giảm căng thẳng: Người mộng du dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý căng thẳng. Vì vậy, việc tập luyện các bài tập thư giãn và quản lý căng thẳng như yoga, thiền, hoặc đọc sách trước khi ngủ là rất quan trọng.
- Tránh sử dụng chất kích thích trước khi ngủ: Cafein, rượu và thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mộng du và khiến giấc ngủ không ổn định. Hạn chế những chất này giúp tạo môi trường ngủ tốt hơn.
- Đến gặp bác sĩ nếu cần thiết: Nếu mộng du xảy ra liên tục và có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc an toàn của người bệnh và người thân, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Các chuyên gia sẽ đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp để giảm thiểu tình trạng mộng du.
Chú ý nghỉ ngơi để duy trì trạng thái cơ thể tốt nhất, tránh mộng du
Khi bị mộng du cần gặp bác sĩ
Mộng du không nguy hiểm nếu xảy ra với tần suất thấp và không ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Nếu tình trạng mộng du kéo dài, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể hơn bạn nên tới gặp bác sĩ khi:
- Người mộng du có xu hướng tự gây hại hoặc làm tổn thương người khác.
- Tần suất mộng du tăng lên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.
- Mộng du xuất hiện đột ngột ở người trưởng thành, có thể liên quan đến một bệnh lý nào đó.
Mộng du là tình trạng không hiếm gặp và có thể tự giảm dần. Việc đánh thức người mộng du không phải là giải pháp tốt vì có thể gây ra các phản ứng tiêu cực. Hãy đảm bảo môi trường an toàn và tạo điều kiện để người mộng du trở lại giường ngủ mà không gián đoạn trạng thái của họ. Nếu cần hỗ trợ, bạn nên khuyến khích người thân đến thăm khám tại Bệnh viện Đại học Phenikaa để được tư vấn từ các chuyên gia về giấc ngủ và sức khỏe tinh thần.
